PHẦN I
CƠ SỞ CỦA KIỂM SOÁT
SÂU
BỆNH TRONG CANH
TÁC HỮU CƠ
TRẬT TỰ TỰ NHIÊN
« SÂU BỌ LÀ DO TRỜI , DỊCH
HẠI LÀ
DO NGƯỜI »
Có rất nhiều đời sống tồn tại ở trong đất và tầng không khí ở bên trên nó mà ta có thể nhìn thấy hoặc chỉ có thể thấy được chúng qua kính hiển vi. Trong tất cả các hình thái sống
thì sự tồn tại của mỗi một đời sống riêng là yếu tố thiết yếu tạo ra sự trật tự của tự nhiên.
Các hình thái sống phụ thuộc vào nhau để có thức ăn, hỗ trợ lẫn nhau và cạnh tranh nhau. Chúng cùng vận động để tạo
ra một môi
trường có lợi cho
sự tồn tại của chúng và của các loài khác, kể cả cuộc sống của con người. Có thể nói rằng nếu không
có côn trùng thì không
có thực vật và chúng ta không thể tồn tại được.
Như vậy trong trật tự tự nhiên, tất cả các dạng sống (côn trùng, thực vật, động vật và con người) cùng tồn tại có lợi cho nhau, hài hòa với nhau và cùng tạo ra sự cân bằng
hoàn hảo.
Trong tình trạng đó, số lượng và các loại sâu bọ được quản lý một cách tự nhiên, sự phì
nhiêu của đất đai ở trong tiềm năng tối đa, cây cối phát triển mạnh và chúng ta có lợi vì
được
sống trong một môi trường lành mạnh và
khích lệ
Chúng ta đánh giá cực kỳ
thấp tầm quan trọng của việc duy trì trật tự tự nhiên. Rất nhiều
phƯƠng
thức canh tác hiện nay, đặc biệt là cày bừa, đốt nương, độc canh và việc sử dụng
hóa chất trong nông
nghiệp
hàng
năm phá hoại sự hài
hòa này. Các phƯƠng thức canh tác này làm giảm số lượng một số loài côn trùng trong khi đó lại khuyến khích những loại côn
trùng khác phát triển và lây lan.
Thuốc trừ sâu đã được phát triển để diệt trừ sâu hại. Hóa chất sử dụng trong nông nghiệp đã tỏ ra hiệu nghiệm nhưng ngay sau đó người ta thấy rõ là hóa chất thường hiệu quả
trong việc diệt trừ các loài săn mồi ăn các loài gây hại hơn là diệt chính những loài gây
hại. Số lượng các loài gây hại tăng lên. Thậm chí còn tệ hại hơn khi các nhà khoa học phát hiện ra rằng chính các loài gây hại lại bị kháng các loại hóa chất sử dụng để diệt chúng.
Người ta đã nỗ lực để giải quyết những khó khăn này bằng cách sử dụng liều mạnh hơn và các sản phẩm có nhiều chất độc hơn, nhưng quần thể các loài vật gây hại vẫn tiếp tục phát triển, vì vậy chi phí để kiểm soát chúng tăng lên, sự cân bằng tự nhiên bị đảo lộn hơn và hiện càng ngày càng nhiều người
bị ngộ
độc.
HÃY GIÀNH LẠI SỰ KIỂM SOÁT
“THIÊN NHIÊN LÀ BẠN,
KHÔNG PHẢI LÀ THÙ
HÃY CỐ GẮNG CÙNG CHUNG SỐNG VÀ LÀM
VIỆC VỚI THIÊN NHIÊN”
Giành lại sự kiểm soát không có nghĩa là loại bỏ tất cả các thành viên của một loài gây
hại
nào đó ra khỏi ruộng vườn. Sự tồn tại ở một mức độ nhất định của loài gây hại nào đó là cần thiết để làm thức ăn cho các loài ăn mồi. Mục đích của chúng ta là làm thế nào giảm sự phá hoại
mùa
màng của các loài gây hại bằng
cách điều hòa số lượng của chúng.
Vì thế, bước đầu tiên để giành lại sự kiểm soát là coi thiên nhiên như đồng minh, tìm hiểu và làm việc cùng với nó, lập lại trật tự tự nhiên vì lợi ích chung của côn trùng, cây cối, chim muông, động vật và của chính bản thân chúng ta. và cuộc hành trình của chúng
ta sẽ dễ dàng hơn,
như bơi
xuôi
theo
dòng thay vì sẽ phải mãi lội ngược dòng.
Hãy đối xử
tốt với thiên nhiên
Cố gắng chống lại thiên nhiên là ngu xuẩn, hợp tác là khôn ngoan có lẽ là bài học quan trọng
nhất mà chúng ta học được trong thế kỷ này. Chúng ta đã cố chống chọi với thiên
nhiên và đã thấy rằng không chỉ ta đang phải giải quyết nhiều vấn đề nảy sinh hiện nay mà để nhận ra cái gì cần phải làm tiếp theo đang ngày càng trở nên khó khăn hơn. Khi chúng ta hợp tác tốt với thiên nhiên, sẽ xảy ra điều ngược lại. Thiên nhiên giúp chúng ta
giải
quyết chính những vấn đề đó và công việc ta cần phải làm tiếp theo sẽ trở nên rõ ràng hơn.
Học từ thiên nhiên
“QUAN SÁT
KỸ THIÊN
NHIÊN, Ở
ĐÓ CÓ CÂU TRẢ LỜI”
Có nhiều điều thiên nhiên dạy cho chúng ta. Thiên nhiên
là chuyên gia trong canh tác không làm đất, cung cấp thực vật đa dạng, tái sinh năng lượng và dinh dưỡng thông qua ánh
sáng mặt trời,
qua phế thải động vật và thực vật và cân bằng số lượng
các con mồi và
động vật ăn thịt. Ta thông minh có nghĩa là ta có thể học hỏi từ thiên nhiên và sau đó
xung
phong đi đầu để đẩy mạnh tiến trình tự nhiên vì lợi ích của tất cả các đời sống và
làm cho trái đất hành tinh
của
chúng ta tự sinh lợi nhiều
hơn.
Có rất nhiều điều học được ở những vấn đề cụ thể và ở phạm vi tổng thể. Nếu như một
loại cây nào đó bị sâu phá hoại, điều đó cho ta thấy rằng thiên nhiên đang dạy cho chúng ta một bài học quan trọng. Chúng ta phải kiểm tra lại các Phương pháp
đã thực hiện và
xác định xem liệu mối cân bằng giữa các con mồi và loài ăn thịt có bị xáo trộn không hoặc liệu cây trồng có
mạnh
khỏe không.
Nếu bản thân cây không được khỏe như chúng đáng có, cần kiểm tra độ phì nhiêu của đất,
chế độ tưới
nước, vệ
sinh
cây cối
(bệnh tật),
tính thích ứng
của cây
hay thời vụ trồng. Hãy tìm những dấu hiệu về màu sắc và giai đoạn phát triển của cây ở bên trên và dưới
mặt đất.
Kiểm tra xem
loại
sâu bệnh nào phá hoại
cây
trồng vì điều này cho thấy loài động vật
săn mồi nào đang
vắng mặt và phải khuyến khích chúng có mặt trở lại trong
môi
trường
canh tác. Ví dụ sự có mặt của số lượng lớn rệp vừng, là dấu hiệu chắc chắn cho thấy số lượng bọ rùa, chuồn chuồn cỏ hoặc ruồi
ăn mồi là quá ít.
Ngoài ra, hãy quan sát sự phát triển của côn trùng qua tất cả các giai đoạn phát triển của nó và chú ý độ dài và thời gian của mỗi giai đoạn. Điều này giúp ta chống lại côn trùng vì tốt nhất nên khống chế ở những giai đoạn chúng dễ bị tổn thƯƠng nhất trong vòng đời
của
chúng. Ví dụ, giai đoạn dễ bị tổn thƯƠng nhất của sâu đục thân ngô là khi chúng còn là nhộng đang nằm lì ở gốc thân cây ngô. Ở giai đoạn này trong chu kỳ sống, loại sâu này có thể bị tiêu diệt rất hiệu quả bằng việc phơi thân cây trên ruộng
dưới nắng, hay phơi
khô để nuôi gia súc hoặc làm phân ủ.
Hãy quan sát xem loại cây nào đang bị tấn công và ở thời điểm nào trong năm vì kiến
thức này có thể được áp dụng để tránh trồng những loại cây mẫn cảm vào thời gian sâu bọ
phát triển nhất
Trồng xen thí điểm các loại cây
khác nhau trong cùng một mảnh ruộng để phát hiện xem loại
cây nào bảo vệ lẫn nhau và cây nào không. Tất cả những thông tin này sẽ rất có ích
giúp
ta lựa chọn tốt hơn loại cây hoặc giống trồng xen và luân canh cũng như thời vụ gieo
trồng.
Hãy quan sát
xem
loại
cây nào, kể cả
cây dại
và
cây
được canh
tác,
xem
nó bị hoặc
không bị tấn công bởi loại côn trùng nào đó. Loại cây không bị tấn công có thể là có ích giúp đẩy lùi các loại côn trùng đó, trong khi những loại cây bị tấn công có thể được sử
dụng trồng để làm
bẫy.
Hãy quan sát kỹ đất. Rất nhiều loại côn trùng và các loại sinh vật khác nhau trong đất sẽ cho
ta biết đất đang ở điều kiện tốt hay không.
Tìm hiểu xem mỗi loại côn trùng, chim và các động vật ăn gì, để biết quy mô sống của các loài được cân bằng và được liên kết với nhau như thế nào. Với những kiến thức này sẽ làm cho
chúng ta tôn trọng thiên nhiên mà điều này hiện
nay
đang rất thiếu hụt.
Dần dần, thông
qua các cách quan sát Như vậy trên những mảnh ruộng
của, chúng
ta phát triển các kiến thức
chi tiết hỗ trợ cho việc
thiết lập lại
trật tự của thiên
nhiên.
BỐN BƯỚC THIẾT LẬP LẠI TRẬT
TỰ TỰ NHIÊN
Việc cày xới đất làm
xáo trộn sự cân bằng của các loài côn trùng, nấm, virút, vi khuẩn và các loài sinh vật khác sống trong đất. Sự xáo trộn trong đất phá vỡ các ống dẫn của rễ và kết cấu đất vì vậy làm cho đất không thể thực hiện được chức năng của chúng. Sự xáo
trộn đất cũng làm mất nhanh các chất hữu cơ là nguồn thức ăn cho cây cối và các loài
sinh vật khác.
Đất là nền tảng của nông nghiệp nhưng ở hầu hết các mảnh ruộng độ phì nhiêu đất hiện đang ở mức thấp nhất. Trong hoàn cảnh Như vậy, sự cân bằng giữa các hình thái sống của nhiều
loại sinh vật khác nhau trong đất đang
có nguy bị cơ
xáo
trộn nghiêm trọng.
1. Khôi phục
lại độ phì của đất
“HÃY CHĂM SÓC
CHO
ĐẤT VÀ ĐẤT SẼ CHĂM SÓC LẠI CHO BẠN”
Đất đai khỏe mạnh tạo ra cây cối khỏe mạnh, cây cối khỏe mạnh chống lại sự xâm hại
của
sâu bệnh. Để cải tạo đất, Hãy
ķt đąo xới, che phủ nhiều hơn và luôn bón phān ủ.
Bước đầu tiên để thiết lập lại trật tự tự nhiên là phải phục hồi độ phì nhiêu của đất bằng
cách giảm đến mức thấp nhất việc làm xáo trộn đất và tăng tối đa các chất hữu cơ cho đất.
2. Tạo môi trường sống cho động vật
ăn
mồi
Bước thứ hai là tạo môi trường sống tự nhiên thích hợp cho động vật ăn thịt và duy trì
những gì đang có. Ở đây nông lâm kết hợp có thể đóng vai trò quan trọng và khuyến
khích việc làm đa dạng các loài cây dại ở những khu vực đất sỏi đá không canh tác và ở
ven
bờ ruộng. Sử dụng các bờ dải đồng mức với nhiều mục đích khác nhau: như trồng
cây ăn quả, cây lấy củi, cỏ cho gia súc và hàng cây chắn gió, tất cả những loại cây này
đều giúp thiết lập lại sự cân
bằng
giữa
sâu bọ và các loài ăn
mồi.
“KHUYẾN
KHÍCH MÔI TRƯỜNG SỐNG
TỰ NHIÊN Ở NƠI ĐẤT TRỒNG”
Cơ hội để khuyến khích là thiết lập lại môi trường sống tự nhiên ở những khu đất không sử dụng như bờ ruộng, khu đá sỏi không trồng trọt được và những nơi khác còn lại trên
những cánh đồng khá lớn.
Cây mọc tự nhiên tự chúng
sẽ
tái
sinh
nếu con
người
cho phép; mà với việc lựa chọn cẩn thận các loại cây to, cây bụi và cỏ ở những khu vực này sẽ làm cho
những
khu đất không được sử dụng
có
thể trở nên hữu ích.
“THIẾT LẬP HÀNG
CÂY CHẮN GIÓ XUNG QUANH RUỘNG”
Những vành đai hỗn hợp các cây bản địa xung quanh các mảnh ruộng hay ở những nơi
nhiều đá sỏi ở trên đồng sẽ giúp bảo vệ đất khỏi bị gió thổi khô, cung cấp gỗ làm nhiên
liệu,
nguyên
liệu
xây dựng,
và tạo môi trường sống tốt
cho động vật ăn côn trùng.
“TẬN DỤNG HẾT CÁC BỜ
RUỘNG,
DẢI
ĐỒNG MỨC”
TƯƠng tự Như vậy, việc trồng dọc theo bờ đồng mức các cây ăn quả, cây làm thức ăn gia
súc, các cây bụi và cỏ là cơ hội lớn để tăng sản xuất. Cây cối sẽ giúp chắn gió, cung cấp
củi
đun và khuyến khích các loài vật ăn thịt côn trùng vào sinh sống, đặc biệt là các loài
chim. Một số loại cây
bản
địa nhất định cũng cần được khuyến khích trồng ven bờ ruộng đồng mức. Hãy chọn những loại cây thân gỗ hay các loại cây bụi (bản địa hay ngoại lai) một
cách cẩn thận, tránh những cây rễ ăn rộng và nông vì chúng có thể sẽ cạnh tranh với
cây trồng
chính. Trong nhiều
khu vực khô hạn trên thế giới, viêc trồng các hàng
cây chắn
gió cho thấy đã làm
tăng đáng kể năng xuất cây trồng do giảm tỷ lệ bốc
hơi nước.
3. Giới thiệu
và
thực hiện lại việc đa dạng hóa cây trồng
Bước thứ ba là giới thiệu và áp dụng lại việc đa dạng cây trồng trong hệ thống sản xuất
bởi vì sự đa dạng là Phương pháp tự nhiên hiệu quả nhất để duy trì mối cân bằng giữa sâu bọ và các loài ăn mồi đồng thời đảm bảo duy trì độ phì nhiêu của đất. Ở những nơi độc
canh, nông dân cần phải xem xét lại cách làm tăng sự đa dạng cây trồng thông qua luân canh, xen canh, trồng xen kiểu hỗn hợp, trồng xen theo hàng và trù tính kiểu canh tác lâu
bền.
Một nguyên nhân lớn làm cho đất đai bị thoái hóa là gieo trồng
quá nhiều cây lƯƠng
thực
và quá ít cây họ đậu. Khi trồng cùng một loại cây trồng trong cùng một thửa ruộng hết
năm
này đến năm khác, đất sẽ liên tục bị lấy đi một số chất dinh dưỡng nhất định và các
loài sâu bệnh hại sẽ phát triển.
Ví dụ, số lượng sâu đục thân và nhện đỏ phát triển rất nhanh
ở ruộng ngô, cà chua (hoặc bông) khi
những
loại cây này được trồng liên tục.
Đơn giản, điều này xảy ra vì quy luật đa dạng cây trồng đã không được quan tâm. Mỗi
loại côn trùng cụ thể phát triển mạnh bởi cây
chủ cung cấp thức ăn dồi dào và chỗ cư trú
liên tục cho chúng. Tình trạng này sẽ càng trở nên tồi tệ do các chƯƠng
trình phun thuốc hóa học tiêu
diệt những loài ăn thịt sâu bọ tự nhiên.
Quy luật đa dạng thực vật nói rằng cần phải có nhiều loại cây trồng khác nhau trên cùng
một mảnh đất tại bất cứ thời điểm nào. Phá quy luật này sẽ nhanh chóng gây ra hậu quả,
đặc
biệt là ở khu vực nhiệt
đới và tiểu nhiệt đới.
Mỗi cây của cùng một loài được trồng tách biệt nhau để nếu sâu bọ ăn cây
này
thì khó có thể lan sang cây kia. Khoảng cách biệt giữa những cây này được trồng xen vào những
loại cây khác, tất cả đều bảo vệ lẫn nhau bằng cách này hay cách khác như làm hàng rào chắn tự
nhiên hay
trồng
cây
xua đuổi qua hƯƠng vị tiết ra từ lá, hoa hay rễ cây của
chúng. Điều này xảy ra ở cả bên trên và bên dưới đất với sự hoạt động của rễ cây tiết ra
như
là chất xua đuổi hoặc chướng ngại vật ngăn chặn sự phát triển của những loài sâu bệnh
từ trong đất.
Ngoài ra, mỗi cây giúp tạo ra một môi trường sống hoàn toàn phù hợp (độ ẩm, chất hữu cơ, chất dinh dưỡng,
đời sống côn trùng, chắn gió và vân vân) để tạo ra tối đa số lượng các nguyên liệu thực
vật ở nơi đó.
Sau đây là một số cách đa dạng thực vật tự
nhiên nông dân có thể áp
dụng
3.1 Luân canh
“TRỒNG THÊM CÂY HỌ ĐẬU
VÀ BỚT CÂY LƯƠNG THỰC”
Luân canh cần được xem là bước đầu tiên hướng tới việc tạo ra sự đa dạng thực vật cần thiết. Luân canh là việc trồng một chuỗi các loại cây khác nhau ở trong cùng thửa ruộng từ
vụ này tiếp sau vụ kia.
Khi lựa chọn các chuỗi luân canh, cần gắn với mục đích không chỉ làm giảm đến mức
thấp nhất sâu bệnh hại mà còn cải tạo độ phì nhiêu của đất và phòng ngừa xói mòn. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, yêu cầu về phòng ngừa xói mòn và tăng độ phì nhiêu cho đất đã bị đẩy sang một bên và thực tế của việc thực hiện luân canh được lựa chọn là
chỉ
để kiểm soát các loài sâu bệnh hại. Hơn nữa, nhấn mạnh nhu cầu kiểm soát các loài
gây hại còn cho ta thấy mức độ đảo lộn
cân bằng giữa loài gây hại và loài ăn mồi tự
nhiên do Phương pháp canh tác
nông nghiệp hiện đại gây ra.
“LUÂN CANH LÀ BƯỚC ĐẦU TIÊN HƯỚNG TỚI ĐA DẠNG THỰC VẬT”
Chú ý hơn nữa việc đưa vào luân canh các loại cây
họ đậu, cây làm thức ăn gia súc và để đất cho cỏ mọc nhằm đạt các lợi ích là tăng độ phì nhiêu của đất, chống xói mòn và sản
xuất lƯƠng thực bền vững. Trong thời gian qua, Phương
pháp bỏ hoang đất cho cỏ mọc để đạt được tất cả các mục đích này, kể cả việc kiểm soát các loài sâu bệnh hại đã bị đánh giá cực kỳ thấp. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng đất nghèo dinh dưỡng với
quy mô lớn như hiện nay (do sử dụng Phương
pháp canh tác cày bừa và dùng hóa chất hàng năm) làm
cho đất
bị nghèo và cây kém tăng trưởng.
3.2
Trồng xen hỗn
hợp
“KIỂU
TRỒNG HỖN HỢP: BÍ ĐỎ - ĐẬU – NGÔ”
Trong kiểu trồng hỗn hợp (trồng trộn lẫn các loại cây với nhau), sự đa dạng cây trồng được làm tăng thêm ở các vụ bằng cách trong cùng mảnh đất cùng một lúc trồng vài loại cây khác nhau. Phải chú ý lựa chọn các loại cây để chúng
có
thể cùng nhau phát triển tốt.
Ví dụ trong việc trồng xen kẽ giữa ngô – đậu tƯƠng – kê, giữa các hàng ngô có thể được trồng
thêm với bí đỏ và đậu (giữ
nguyên khoảng cách bình thường giữa các hàng
)
Ngoài việc kiểm soát sâu bệnh hại, trồng xen có tác dụng loại trừ cỏ dại, bảo vệ đất, cải thiện hàm lượng các chất hữu cơ trong hệ thống canh tác và làm giảm đến mức thấp nhất rủi ro bị mất mùa hoàn toàn
Một Phương pháp cổ đó là trộn các loại hạt của nhiều loại cây vào với nhau với tỷ lệ thích hợp và rắc chúng ra ruộng. Phương pháp này tránh được việc tạo thành hàng liên tiếp cùng một
loại cây ở đó các loài sâu
bệnh
có thể dễ dàng lây lan
sang
nhau.
Ông cha chúng ta đã có nhiều kiến thức trong việc kết hợp các loại cây trồng bảo vệ lẫn
nhau. Hầu hết những
kiến
thức này đã bị mất đi nhưng trong những năm gần đây các nhà nghiên cứu
đã thấy rõ giá trị của kỹ thuật này và đã thu thập những thông tin phù hợp.
Một số cách kết hợp đã được tìm và áp dụng để làm giảm thất thoát mùa vụ do các loài sâu bệnh
hại
gây ra đó
là:
Đậu đũa
trồng
kết hợp với sắn
hoặc cây lúa
miến (một loại kê);
ngô
với cây hướng dương,
khoai tây với cây mù tạt; mướp tây với cà chua, gừng và đậu xanh; cải xoăn với cà chua và thuốc lá; bí đỏ, mướp tây, đậu đen, dưa hấu và dưa thơm với ngô, cây lúa
miến
hoặc kê; ngô
và
đậu đen; cây bông với đậu đen, ngô hoặc cây lúa
miến.
Sự phá hoại của tuyến trùng đối với cam quít sẽ giảm đi bằng cách trồng các loại cây họ đậu ở dưới (đặc biệt là đậu đen) và tương tự cây ăn quả được bảo vệ khỏi những loài gây hại bằng
cách trồng cây keo tai tượng ở gần đó. Thậm chí khi trồng kết hợp nhiều giống của cùng một loại
cây cũng cho thấy giảm thiệt hại
mùa vụ do sâu bệnh hại gây ra.
Cây cứt lợn, cúc vạn thọ tây, cúc vạn thọ, cây cúc tây, cúc đại đóa, tỏi, cà chua, hành tây và hầu
hết các loại cây thảo
mộc được biết đến là để bảo
vệ các loài cây khác.
3.3 Trồng xen kế
tiếp nhau
“KIỂU TRỒNG
XEN THEO HÀNG: NGÔ – ĐẬU”
Trồng xen kẽ tƯƠng tự như trồng hốn hợp chỉ khác là những loại cây được trồng thành
các hàng cây xen kẽ
nhau, đôi khi xen kẽ thành
hai hàng một. Khoảng rộng giữa
các
hàng của một loại cây xen sẽ bảo vệ không cho côn trùng lây lan nhưng sâu hại vẫn có thể đi lại dễ dàng dọc theo các hàng cây. Tuy nhiên, kiểu trồng
xen này cho thấy
thiệt hại mùa vụ do sâu hại gây ra giảm nhiều so với độc canh. Ví dụ, trồng xen ngô với đậu đen
cho
thấy giảm tỷ lệ sâu đục quả. TƯƠng
tự Như
vậy, côn trùng gây hại cho cây bông
cũng
giảm
đi do trồng xen bông với đậu đũa, ngô hoặc cây lúa miến; và một số loại đậu cũng cho
thấy
giảm nấm phấn trắng trên
sắn trong khi đó sắn lại
bảo vệ đậu khỏi bị đốm
lá.
3.4
Trồng xen luống
Ưu điểm của trồng luân canh, trồng xen hỗn hợp và xen hàng được kết hợp trong một hệ thống
canh tác mới gọi
là
trồng thành luống không làm đất.
Kiểu canh tác này không cày đất lên. Chỉ cào nhẹ với độ sâu khoảng 50 mm để trồng cây
thành các hàng (ví dụ ngô) và dưới các cây được trồng, các loại cây khác (ví dụ bí đỏ,
đậu
đũa v.v) được trồng thêm vào hố được cuốc giữa các hàng cây. Đa dạng thực vật tăng
lên bởi cùng một lúc trên toàn ruộng có nhiều loài cây được trồng thành các luống kế tiếp nhau đôi một
chạy
dọc theo các bờ đồng
mức.
Trồng thành các luống kế tiếp nhau như ngô – đậu nành – kê được nêu trong hình ở trên và có thể được áp dụng ngay
trong
năm đầu tiên. Trong năm thứ hai, loại cây được trồng ở các luống phía dưới cùng sẽ được chuyển lên phía trên cùng của ruộng thay cho loại
cây trồng vừa
được trồng ở
đó
và cứ
thế
tất
cả các
luống cây khác đều được
chuyển
xuống
để thế chỗ các loại cây vừa được trồng ở vụ trước.
Hàng năm Phương
pháp này tiếp tục được thực hiện với việc chuyển loại cây ở phía dưới cùng lên
trên cùng của thửa ruộng.
Bằng cách này, cùng một lúc luân canh cây trồng không chỉ được thực hiện trên toàn ruộng
mà mỗi luống trồng đều được trồng các loại cây khác nhau hết vụ này sang vụ
khác.
Trên các luống ngô có thể trồng thêm ở phía dưới tán ngô nhiều loại cây khác phù hợp (như bí đỏ, đậu đũa, dưa hấu, bí xanh và đỗ) để tăng đa dạng thực vật và để đạt được tất cả lợi ích do cách trồng hỗn
hợp mang lại. Khả năng ứng dụng kiểu
trồng này hầu như
vô tận. Thậm chí cà chua có thể được trồng trong ruộng ngô rất thành công và cây cà chua được buộc vào thân cây ngô
thay
vì làm giàn.
3.5
Canh tác thường xuyên
“ÁP DỤNG KIỂU
CANH TÁC THƯỜNG XUYÊN
Ở NƠI CÓ THỂ”
Đa dạng cây trồng có thể được làm tăng hơn nữa bằng cách trồng mở rộng thêm cùng nhiều các loại cây với nhau có các cách sinh trưởng và môi trường
sinh sống khác nhau
vào
trong bất cứ hệ thống canh tác nào đã nêu ở trên. Các loại cây được lựa chọn trồng
không chỉ vì chúng cung cấp
thức
ăn mà còn bảo
vệ
các loại cây lƯƠng thực không bị sâu bọ phá hoại hoặc cải tạo đất tốt, cho nhiệt độ không khí, ánh sáng và độ ẩm phù hợp để
các
loại cây lƯƠng
thực được trồng cùng với
chúng
cho thu hoạch
tốt nhất.
Kiểu canh tác thường xuyên có thể bao gồm nhiều loại cây có chiều cao khác nhau từ
cây cao, cây bụi đến cây leo và các cây nhỏ khác được bố trí làm sao để mỗi loại cây này
tạo ra môi trường cần thiết cho các cây khác. Các loại cây đòi hỏi hoặc thích bóng râm (như khoai lang hay cây quả mọng) được trồng ở dưới những cây cao hay cây bụi, trong khi đó những cây cần
ánh
sáng mặt trời
thì trồng ở những chỗ
trống. Cần lưu ý không nên trồng quá nhiều các loại cây giống nhau bên cạnh nhau và đảm bảo số lượng đủ các loại cây
đa mục đích để cải tạo đất (các loại đậu) và bảo vệ không
bị sâubọ phá hoại. Các loại cây nặng mùi như cà chua, hành, tỏi, cúc vạn thọ, v.v. được trồng
cùng hoặc xung quanh các loại cây khác như bắp cải, cây cải dầu và xà lách để bảo vệ chúng không bị sâu bọ tấn công. Những cây hấp dẫn sâu bọ được trồng để làm bẫy cho
các
loài sâu bọ ưa thích
chúng.
(Còn tiếp...)
