Bài 3

CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ

Vệ sinh

“KHÔNG BAO GIỜ ĐỂ NHỮNG THỨ BỊ NHIỄM SÂU BỆNH Ở XUNG QUANH.

CỐ GẮNG TẠO THÓI QUEN SẠCH SẼ”

Vệ sinh sạch sẽ là cực kỳ quan trọng để phòng ngừa sự lây lan của sâu bệnh, đặc biệt là bệnh.

Đất: Trước hết đảm bảo rằng đất ở luống gieo hạt không có những loài gây hại và mầm

bệnh. Đất được xử lý đúng trong nhiều năm sẽ không chứa các loài gây hại và mầm bệnh nhưng nếu đất có nguy cơ có thể phải tiệt trùng bằng cách đốt các cành cây trên bề mặt đất đã được làm sẵn (tro giúp làm cho đất phì nhiêu hoặc có thể được sử dụng để kiểm soát sâu bệnh), tưới nước trộn với lá cây húng quế dại giã ra và trộn vào đất, phơi đất hoặc ủ đất bằng sức nóng mặt trời bằng cách phủ những tấm ni lông lên trên.

Hạt giống vą cây con:cần phải sạch sâu bệnh, nếu không bản thân chúng không những bị

sâu bệnh mà còn lây lan sang những cây khác ở trong ruộng. Một chiến thuật cũ nay vẫn còn sử dụng là cất giữ hạt giống với phân bò đã đốt hoặc tro củi để hạt giống không bị sâu bệnh khi mang trồng.

Nếu bệnh dịch lây lan, loại bỏ tất cả những cây và vật bị nhiễm. Những thứ này có thể ủ làm phân ủ nếu bảo đảm đủ độ nóng trong đống ủ, nếu không giữ đủ độ nóng thì có thể cho gia súc ăn hay chôn dưới đất. Đốt những thứ này cũng có thể giải quyết được vấn đề nhưng có thể là lãng phí những chất hữu cơ giá trị trừ phi tro của chúng được sử dụng để kiểm soát sâu bọ.

Công cụ: Tay và công cụ sử dụng phải được rửa sạch sẽ sau khi loại bỏ những cây và vật

bị nhiễm. Nếu không làm Như vậy sâu bệnh sẽ có thể lan sang các cây khác. Cũng cần nhớ rằng mầm bệnh của cây có thể bám vào quần áo và giầy dép.

Nước: Nước sử dụng để tưới cây và pha loãng phân chuồng, để phun hoặc pha chế cần

phải lấy từ nguồn không bị nhiễm bệnh. Nước đã dùng để rửa tay, rửa dụng cụ và cây hoặc được để lưu lại sẽ là nước bị nhiễm bệnh.

Chọn các loại giống kháng sâu bệnh

PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG TỰ NHÂN GIỮ GIỐNG

Các cơ quan nghiên cứu đã tạo ra các loại giống kháng các loại sâu bệnh nhất định. Tuy nhiên, người trồng trọt có thể gây giống riêng cho mình rất đơn giản bằng cách lấy hạt giống từ những cây khỏe mạnh ở ngoài đồng không bị sâu bệnh.

Những hạt giống từ những cây này sẽ cho cây phát triển mạnh và cây lớn lên từ những hạt này sẽ có cơ hội phù hợp với môi trường địa phƯƠng tốt hơn và kháng sâu bệnh tốt hơn. Thực ra, trong quá khứ, thông qua việc quan sát tốt thiên nhiên, những người nông dân truyền thống đã góp phần quan trọng vào việc phát triển các loại giống cây kháng nhiều  lọai  sâu  bệnh.  Vì  hệ  thống tự  nhiên  là  hệ  thống rất  năng động,  nó  luôn  chuyển động nên việc chọn lọc và nhân giống kháng sâu bệnh phải là một qúa trình liên tục, nếu không thì những giống kháng sâu bệnh phải rất khó khăn mới tạo ra được sẽ bị mất đi. Trong trường hợp  nông dân sản xuất nhỏ tự  cấp  tự túc, việc làm  giống  tốt nhất là do chính tay họ làm ở trên đồng ruộng của họ.

Thời vụ

“TRỒNG ĐÚNG THỜI VỤ ĐỂ TRÁNH SÂU BỆNH”

Việc cấy trồng cần phải làm đúng thời vụ để giảm đến mức thấp nhất sự tấn công của sâu bệnh. Để làm việc này hiệu quả, người nông dân cần phải biết chu kỳ sống của cįc loąi

sâu bọ gây hại vą những điều kiện thuận lợi cho việc lây lan dịch bệnh.

Ví dụ, các vụ rau trồng vào mùa đông sẽ tốt hơn mùa hè bởi vì rất nhiều loài gây hại và bệnh tật đều ngủ đông hoặc kém hoạt động trong thời tiết lạnh. Loại sâu lớn là  tuyến trùng hại rễ sẽ ít hoạt động trong thời gian này.

Một cách khác để làm tăng sự sống của cây là sản xuất cây con trong những khu vườn ươm được bảo vệ và sau đó trồng chúng ở bên ngoài ruộng khi chúng đã đủ lớn để có khả năng chịu đựng sự tấn công của sâu bệnh. Sự phá hoại của ốc sên, sâu ngài đêm, bọ cánh cứng và châu chấu có thể được giảm đến mức thấp nhất bằng cách này.

Rất nhiều loại côn trùng sau khi nằm trốn trong đất qua mùa đông và  mùa xuân, xuất hiện với những trận mưa đầu mùa. Sự phá hoại cây mùa hè có thể giảm đến mức tối thiểu bằng cách trồng vụ hè sớm hơn hoặc trồng sau khi mưa một vài tuần.

Sử dụng bẫy và hàng chắn ngăn côn trùng

Cây có thể đóng vai trò làm rào chắn tự nhiên đối với sự di chuyển của các loài gây hại. Bờ dậu ngăn cản rệp vào vườn; một vài hàng ngô có thể bảo vệ vụ đậu không bị rệp vào phá hoại và một hàng cây đậu Hà lan hoặc đậu leo có thể được sử dụng để bảo vệ cà chua, khoai tây và bắp cải không bị nhện đỏ tấn công.

Một Phương pháp khác là bẫy côn trùng bằng những cây dẫn dụ. Cây dẫn dụ có thể là cỏ mọc trong ruộng hay có thể là các loại cây mẫn cảm được trồng thành những hàng xung quanh  ruộng.  Côn  trùng  thích  những  cây  dẫn  dụ  này  sẽ  tấn  công  phá  hoại  chúng  và không động chạm đến cây trồng chính trong ruộng. Những cây bị côn trùng phá hoại sau

đó có thể bị nhổ bỏ và làm phân ủ hoặc cho gia súc ăn. Ví dụ, rệp bị hấp dẫn bởi cỏ sữa

và cây lƯƠng thực sẽ được bảo vệ không bị chúng tấn công nếu để một ít cỏ này mọc ở trong ruộng.

Cây đậu được trồng theo hàng để dẫn dụ xung quanh ruộng trồng bắp cải hoặc bông để bảo vệ những loại cây này không bị nhện đỏ tấn công. Sau đó những cây đậu bị sâu bệnh hại này làm thức ăn cho gia súc ăn hoặc làm phân ủ. Loại cây này làm mồi lý tưởng vì chúng có ba chức năng: kiểm soát sâu bọ (làm mồi), cải tạo đất (cây họ đậu) và thức ăn cho gia súc hoặc nguyên liệu để làm lớp phủ hay phân ủ.

Hàng chắn và cây dẫn dụ cũng sẽ tạo ra môi trường sống thích hợp khuyến khích các

động vật ăn mồi  tới cư trú ở trên ruộng và ăn sâu hại.